અક્ષય તૃતીયા: સૌભાગ્ય, સમૃદ્ધિ અને નવી શરૂઆતનો તહેવાર

અક્ષય તૃતીયા: દાન કરવાની તારીખ, શુભ મુહૂર્ત અને મહત્વ જાણો

હિન્દુ ધર્મમાં કેટલીક તિથિઓ એવી છે જેનું મહત્વ સદીઓથી યથાવત છે. આમાંથી એક છે અક્ષય તૃતીયા, એક એવો તહેવાર જે હંમેશા ફળદાયી માનવામાં આવે છે, બધી સફળતા પ્રદાન કરે છે અને ક્યારેય ન સમાપ્ત થતા પુણ્યનો સ્ત્રોત છે. ‘અક્ષય’ નો અર્થ થાય છે જે ક્ષીણ થતું નથી, જે કાયમ રહે છે. એટલા માટે આ દિવસે કરવામાં આવતા દરેક કાર્ય – પછી ભલે તે જપ હોય, તપસ્યા હોય, દાન હોય કે સેવા હોય; તે અનંત ગણા વધુ ફળ આપે છે.

અક્ષય તૃતીયાનું મહત્વ

હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, અક્ષય તૃતીયા વૈશાખ મહિનાના શુક્લ પક્ષના તૃતીયાના દિવસે આવે છે. તેને અક્તિ તીજ, અખા તીજ અને પરશુરામ જયંતિ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ તિથિને માત્ર શુભ સમય જ માનવામાં આવતો નથી, પરંતુ તેની સાથે ઘણી પૌરાણિક ઘટનાઓ અને દૈવી વાર્તાઓ પણ જોડાયેલી છે.

આ દિવસ ભગવાન વિષ્ણુના છઠ્ઠા અવતાર પરશુરામજીના જન્મદિવસ તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે. ઉપરાંત, આ જ તિથિએ, રાજા ભગીરથની તપસ્યાથી પ્રસન્ન થઈને, માતા ગંગા પૃથ્વી પર અવતરિત થયા હતા. એવું કહેવાય છે કે આ દિવસે કુબેરે ભગવાન શિવની પ્રાર્થના કરી હતી અને તેમને ધનના દેવ બનવાનું વરદાન મળ્યું હતું અને આ દિવસે પાંડવોને અક્ષય પાત્ર પણ પ્રાપ્ત થયું હતું, જેની મદદથી તેઓ દરરોજ એક વાર અમર્યાદિત ભોજન રાંધી શકતા હતા. એટલું જ નહીં, ભગવાન કૃષ્ણએ અક્ષય તૃતીયાના દિવસે પોતાના મિત્ર સુદામાની ગરીબીનો પણ અંત કર્યો હતો.

અક્ષય તૃતીયા 2025 ક્યારે છે?

પંચાંગ મુજબ, વૈશાખ મહિનાના શુક્લ પક્ષની તૃતીયા તિથિ 29 એપ્રિલ, 2025 ના રોજ સાંજે 05:31 વાગ્યે શરૂ થશે અને 30 એપ્રિલ, 2025 ના રોજ બપોરે 02:12 વાગ્યે સુધી ચાલશે. ઉદય તિથિના આધારે, અક્ષય તૃતીયાનો તહેવાર 30 એપ્રિલ, 2025 ના રોજ ઉજવવામાં આવશે.

અબુજા મુહૂર્તા

આ તિથિની બીજી વિશેષતા એ છે કે કોઈપણ શુભ કાર્ય – જેમ કે લગ્ન, ગૃહઉષ્મા, વ્યવસાય શરૂ કરવો, જમીન પૂજા, ઘરેણાંની ખરીદી વગેરે; તે કોઈપણ શુભ સમય વિના પણ કરી શકાય છે. આને અબુઝ સવા કહેવામાં આવે છે, જેનો અર્થ છે કે જેના માટે કોઈ ખાસ સમય કાઢવાની જરૂર નથી. આ દિવસે સોનું અને ચાંદી ખરીદવી પણ અત્યંત શુભ માનવામાં આવે છે કારણ કે તે સમૃદ્ધિ અને લક્ષ્મીની વૃદ્ધિનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે.

અક્ષય તૃતીયા પર દાન અને પુણ્યનું મહત્વ

શાસ્ત્રોમાં ઉલ્લેખ છે –

“અક્ષય તૃતીયં દાનમ, પુણ્યમ ચ ન ક્ષીયતે.”

એટલે કે, અક્ષય તૃતીયા પર કરવામાં આવતા દાન અને સત્કર્મનો ક્યારેય અંત આવતો નથી.

આ દિવસે પાણી, અન્ન, વસ્ત્ર, ગાય, સોનું, જમીન અને ખાસ કરીને અન્નનું દાન કરવાનું વિશેષ મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે. આ દિવસે ગરીબ, અસહાય અને અપંગોને ભોજન કરાવવું ખૂબ જ પુણ્યશાળી માનવામાં આવે છે. તે માત્ર દાતાના પાપોનો નાશ કરતું નથી, પણ ઘણા જન્મો સુધી શાશ્વત રહેતી ક્રિયાઓની સાંકળમાં પુણ્યના બીજ પણ વાવે છે.

ખોરાકનું દાન શા માટે કરવું?

હિંદુ ધર્મમાં ખોરાકને પરમ બ્રહ્મ કહેવામાં આવ્યું છે; કારણ કે આ જ જીવનને ચાલુ રાખે છે. અન્નદાનમ પરમ દાનમ – એટલે કે, બધા દાનોમાં અન્નદાન શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. અક્ષય તૃતીયાના દિવસે ભૂખ્યા વ્યક્તિને ભોજન કરાવવાથી માત્ર શરીરને જ સંતોષ મળતો નથી, પરંતુ આત્માને પણ સંતોષ અને શાંતિ મળે છે.

આ દિવસે, જરૂરિયાતમંદ, અનાથ, અપંગ અને નિરાધાર લોકોને ભોજન પૂરું પાડવું એ એક પુણ્ય છે જે સીધું ભગવાન સુધી પહોંચે છે. આ દિવસે, નારાયણ સેવા સંસ્થાનના અન્ન દાન સેવા પ્રોજેક્ટમાં સહયોગ કરીને પુણ્યનો ભાગ બનો.

અક્ષય તૃતીયા એ આત્માને જાગૃત કરવાનો અવસર છે. આ તહેવાર આપણને શીખવે છે કે જીવનમાં સાચી સમૃદ્ધિ ફક્ત સંપત્તિમાં જ નહીં પરંતુ સદ્ગુણમાં રહેલી છે. જરૂરિયાતમંદોને મદદ કરવી, દલિત, લાચાર, ભૂખ્યા લોકોને ભોજન આપવું, અને પ્રભુની સેવામાં પોતાને સમર્પિત કરવું; આ અક્ષય તૃતીયાની સાચી સાધના છે.

અક્ષય તૃતીયાના શુભ પ્રસંગે, ભૂખ્યા વ્યક્તિને ભોજન કરાવો, દુઃખી વ્યક્તિના આંસુ લૂછો અને ભગવાનને પ્રાર્થના કરો કે આ જગતના તમામ જીવોના જીવનમાં સદ્ગુણનો શાશ્વત દીવો પ્રગટતો રહે.