सनातन परंपरेत मोहिनी एकादशीला खूप विशेष मानले जाते. असे म्हटले जाते की या दिवशी उपवास करून भगवान विष्णूची पूजा केल्याने जीवनातील सर्व दुःखे आणि वेदना दूर होतात आणि सुख आणि समृद्धी प्राप्त होते. या दिवशी, ब्राह्मण आणि गरीब आणि निराधार लोकांना दान करून, भक्तांना भगवान विष्णूचा आशीर्वाद मिळतो आणि मृत्युनंतर मोक्ष मिळतो.
मोहिनी एकादशी २०२५ तारीख आणि शुभ मुहूर्त
२०२५ मध्ये, मोहिनी एकादशीचा शुभ मुहूर्त ७ मे रोजी सकाळी १०:१९ वाजता सुरू होईल. आणि दुसऱ्या दिवशी ८ मे रोजी दुपारी १२:२९ वाजता त्याचा समारोप होईल. हिंदू धर्मात फक्त सूर्योदयाचा शुभ काळ मानला जातो. म्हणून, उदयतिथीनुसार, मोहिनी एकादशी ८ मे रोजी साजरी केली जाईल.
मोहिनी एकादशीचे महत्त्व
पौराणिक कथेनुसार, समुद्रमंथनाच्या वेळी अमृताचे भांडे बाहेर आले. यावरून देव आणि दानवांमध्ये वाद झाला. प्रत्येकाला अमृत सेवन करून अमरत्व मिळवायचे होते. या शर्यतीत देवांना राक्षसांनी मागे सोडले होते. हे पाहून सर्वांनी भगवान विष्णूंना या समस्येवर उपाय शोधण्याची विनंती केली. अशा परिस्थितीत, भगवान विष्णूने मोहिनीचे रूप धारण केले आणि राक्षसांना संमोहित केले आणि देवांना अमृताचे भांडे दिले. ज्यामुळे देवता अमृत पिऊन अमर झाले. या एकादशीला भगवान विष्णूने मोहिनीचे रूप धारण केले. म्हणून या एकादशीला मोहिनी एकादशी म्हणतात.
या एकादशीचे महत्त्व स्वतः भगवान श्रीकृष्णाने युधिष्ठिराला सांगितले होते. या दिवशी पूर्ण भक्ती आणि मनापासून उपवास केल्याने यज्ञासारखेच पुण्य मिळते. शिवाय, हजार गायी दान केल्यासारखे पुण्य मिळते.
मोहिनी एकादशी पूजा पद्धत
- मोहिनी एकादशीच्या दिवशी सकाळी ब्रह्म मुहूर्तावर उठा आणि स्नान केल्यानंतर उपवास करण्याचे व्रत घ्या.
- लाकडी स्टँड घ्या आणि त्यावर लाल किंवा पिवळा कापड पसरा आणि त्यावर भगवान विष्णूचे चित्र ठेवा.
- भगवान विष्णूला पंचामृत (दूध, दही, तूप, मध आणि गंगाजल) अर्पण करा.
- धूप, दिवा आणि कापूर इत्यादी पेटवा.
- विधीनुसार भगवान विष्णूची पूजा करा आणि तुळशीची पाने, फळे आणि पिवळ्या मिठाई अर्पण करा.
- भगवान विष्णूंचे मंत्र जप करा.
- शेवटी आरती करा आणि सर्वांना प्रसाद वाटा.
- देवाला नमस्कार करा आणि आनंदी आणि समृद्ध जीवनासाठी आशीर्वाद मागा.
एकादशीला दान करण्याचे महत्त्व
हिंदू धर्मात दानधर्माला खूप महत्त्व आहे, शास्त्रांमध्ये असे नमूद केले आहे की जेव्हा कोणी गरजूंना दान देतो तेव्हा त्याला पापांपासून मुक्ती मिळते. या जगात आल्यानंतर, लोकांनी दान केले पाहिजे, कारण दान ही एकमेव गोष्ट आहे जी मृत्यूनंतरही तुमच्यासोबत जाते. नाहीतर, बाकी सर्व काही इथेच राहते. धर्मग्रंथ आणि पुराणांमध्ये दानाचे महत्त्व सविस्तरपणे सांगितले आहे.
अथर्ववेदात दानाबद्दल म्हटले आहे-
शतहस्त समहार सहस्रहस्त सन कीर ।
कृतस्य कार्यस्य चेह स्फतिं समावः ।
म्हणजेच, शंभर हातांनी पैसे कमवा आणि ते हजारो हातांनी पात्र लोकांना वाटा. तुमचे धर्मादाय कार्य या जगात प्रसिद्ध होवो.
दानाचा उल्लेख करताना कूर्मपुराणात म्हटले आहे-
स्वर्गयुर्भूतिकामें तथा पापोपशांतये ।
मुमुक्षुण च दाताव्यं ब्राह्मणेभ्यस्थवहम् ।
म्हणजेच, ज्या व्यक्तीला स्वर्ग, दीर्घायुष्य आणि समृद्धीची इच्छा आहे आणि ज्याला आपल्या पापांपासून मुक्ती मिळवून मोक्ष मिळवायचा आहे, त्याने ब्राह्मण आणि पात्र व्यक्तींना उदार हस्ते दान करावे.
मोहिनी एकादशीला या गोष्टी दान करा
मोहिनी एकादशीच्या शुभ मुहूर्तावर धान्य आणि अन्नदान करणे सर्वोत्तम मानले जाते. मोहिनी एकादशीच्या शुभ प्रसंगी, नारायण सेवा संस्थेच्या गरीब, असहाय्य आणि अपंग मुलांना अन्नदान करण्याच्या प्रकल्पात सहकार्य करून पुण्यकर्माचा भाग व्हा.
